تاثیر خاک‌ورزی حفاظتی بر مقدار کربن آلی خاک (SOC) و منافذ خاک در مناطق خشک و نیمه-خشک
کد مقاله : 1113-ISSC19
نویسندگان
الهام فراهانی *
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب کشور
چکیده مقاله
مقدار کربن آلی خاک (SOC) معمولا پایداری ساختمانی خاک، اندازه منافذ و رشد گیاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد به ویژه در مناطق خشک و نیمه-خشک که مقدار SOC کم است. پژوهش حاضر به وضعیت ساختمان خاک در سیستم‌های خاک‌ورزی سنتی و حفاظتی (بی‌خاک‌ورزی) بهمراه کشت گیاهان پوششی در منطقه خشک و نیمه-خشک شمال شرق ایران در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی پس از گذشت سه سال از اجرا پرداخته است. دامنه اندازه خاکدانه‌ها، ویژگی منافذ خاک (با استفاده از X-ray CT-Scan) و شرایط رشد ریشه در دو سیستم خاک‌ورزی تعیین شدند. یافته‌های این پژوهش نشان داده‌اند که در مناطق خشک و نیمه-خشک به دلیل پایین بودن مقدار مواد آلی افزودن بقایای گیاهان پوششی (شبدر) به خاک در سیستم بی‌خاک‌ورزی مقدار SOC را افزایش داده است که این به نوبه خود توانسته پایداری ساختمانی، اندازه و پیوستگی منافذ خاک و رشد ریشه را در محصول افزایش دهد. بنابراین سیستم بی‌خاک‌ورزی می‌تواند به عنوان یک سیستم موثر بر افزایش مقدار کربن آلی خاک، اندازه منافذ و افزایش خاکدانه‌های ماکرو و در مجموع برای بهبود وضعیت ساختمان خاک در مناطق خشک و نیمه-خشک شمال شرقی ایران توصیه گردد.
کلیدواژه ها
بی‌خاک‌ورزی، تصاویر توموگرافی X-ray، خاکدانه‌های ماکرو، ساختمان خاک، ماده آلی
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی