نقش خاک جنگل‌های زاگرس در چرخه کربن و تأثیر آن بر پایداری اکوسیستم های جنگلی
کد مقاله : 1166-ISSC19
نویسندگان
مجید پاتو *1، عزیز مجیدی2، جلال هناره3
1استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران.
2دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات آب و خاک . مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی. ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
3استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
چکیده مقاله
جنگل‌های زاگرس در یازده استان غربی و جنوب‌غربی ایران، شامل آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، همدان، مرکزی و فارس، قرار دارند و نقش مهمی در چرخه کربن و پایداری زیست‌بوم‌های جنگلی ایفا می‌کنند. خاک این جنگل‌ها، به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاص خود، ظرفیت بالایی برای ذخیره‌سازی کربن آلی دارد.این پژوهش با هدف بررسی نقش خاک جنگل‌های زاگرس در ترسیب کربن و تأثیر آن بر پایداری اکوسیستم انجام شد. نمونه‌برداری خاک از ۱۰۰ نقطه و در دو عمق ۰ تا ۳۰ و ۳۰ تا ۶۰ سانتی‌متری صورت گرفت. نتایج نشان داد که میانگین کربن آلی خاک در عمق ۰ تا ۳۰ سانتی‌متری بین ۲.۵ تا ۳.۵ درصد است. همچنین، آزمون تی جفتی مشخص کرد که میانگین کربن آلی خاک در عمق ۰ تا ۳۰ سانتی‌متری (۳.۰۱ درصد) به‌طور معناداری بالاتر از عمق ۳۰ تا ۶۰ سانتی‌متری (۱.۶۶ درصد) است.
بر اساس یافته‌ها، استان‌های آذربایجان غربی، ایلام و لرستان بیشترین میزان کربن آلی را دارا هستند. در این میان، تغییر کاربری اراضی و وقوع آتش‌سوزی‌ها از مهم‌ترین تهدیدات برای این کارکرد زیست‌محیطی به شمار می‌روند. مدیریت پایدار خاک می‌تواند نقش مؤثری در حفظ تنوع زیستی و کاهش اثرات تغییرات اقلیمی داشته باشد. همچنین، خاک‌های دارای بافت رسی-سیلتی و پوشش گیاهی متراکم، توانایی بیشتری در ذخیره‌سازی کربن دارند.
کلیدواژه ها
چرخه کربن، خاک جنگلی، زاگرس، پایداری زیست‌بوم، ترسیب کربن
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی