نقش بیوسورفکتانت‏ها در افزایش جذب عناصر ریزمغذی توسط گیاه
کد مقاله : 1241-ISSC19 (R1)
نویسندگان
علی عبادی *، مهدی نورزاده حداد، هادی رضائی راد
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
چکیده مقاله
بیوسورفکتانت‌ها، ترکیبات سطح‌فعال زیستی تولیدشده توسط میکروارگانیسم‌ها، به‌دلیل توانایی در بهبود زیست‌فراهمی عناصر غذایی و کاهش وابستگی به نهاده‌های شیمیایی، به‌عنوان جایگزین‌هایی پایدار در کشاورزی نوین مطرح شده‌اند. این ترکیبات با ساختار آمفی‌فیلیک خود، از طریق مکانیسم‌هایی مانند کاهش کشش سطحی، کلاته‌سازی فلزات، و تحریک میکروبیوم خاک، موجب افزایش جذب عناصر ریزمغذی از جمله آهن، روی، مس و منگنز توسط گیاهان می‌شوند. در این مقاله، با مروری بر انواع بیوسورفکتانت‌ها (گلیکولیپیدها، لیپوپپتیدها و غیره)، ساختار شیمیایی، عملکرد زیستی و نقش آن‌ها در تغذیه گیاهی بررسی شده است. همچنین، چالش‌های فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی مرتبط با تولید و کاربرد این ترکیبات، از جمله هزینه بالای تولید صنعتی، پایداری محدود در خاک، و نبود استانداردهای جهانی مورد بحث قرار گرفته‌اند. با توجه به پیشرفت‌های نوین در زیست‌فناوری، نانوفناوری و مهندسی سویه‌های میکروبی، چشم‌انداز توسعه بیوسورفکتانت‌ها در قالب کودهای زیستی نسل جدید، سامانه‌های رهاسازی هدفمند، و کشاورزی هوشمند بسیار امیدبخش است. یافته‌ها نشان می‌دهند که بیوسورفکتانت‌ها می‌توانند نقشی کلیدی در ارتقای پایداری، بهره‌وری و سلامت خاک در سامانه‌های زراعی آینده ایفا کنند.
کلیدواژه ها
ترکیبات سطح فعال، تغذیه گیاه، زیست‌فراهمی، کشش سطحی،کلاته‌سازی
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر