تغییرپذیری مکانی حاصلخیزی خاک و تولید گندم در کشتزار های دیم منطقه نیمه خشک در استان زنجان
کد مقاله : 1299-ISSC19
نویسندگان
حدیثه صفی لو *1، فاطمه بابایی2
1دانشجوی ارشد رشته فیزیک و حفاظت خاک
2دانش آموخته دکتری فیزیک و حفاظت خاک گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه زنجان
چکیده مقاله
حاصلخیزی خاک در کنار دیگر ویژگی های خاک نقشی تعیین کننده در عملکرد محصول و تغذیه گیاه دارد زیرا با تأمین مواد مغذی، آب و اکسیژن کافی برای ریشه‌ها، بستر مناسبی برای رشد گیاهان فراهم می‌کند. این پژوهش در 84 کشتزار دیم گندم با محدوده شیب صفر تا 2 درصد در استان زنجان انجام شد. در کنار عملکرد دانه گندم ویژگی های تعیین کننده حاصلخیزی خاک (واکنش، شوری، ظرفیت تبادل کاتیونی، ماده آلی، آهک و عناصر غذایی) بررسی شدند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه گندم در کشتزارهای منطقه از 660 تا 1520 تن در هکتار در سال تغییر می کند. خاک‌ها، آهکی و غیر شور بوده و از نظر ماده آلی فقیر هستند. همچنین خاک ها از مقدار اندکی نیتروژن و عناصر کم مصرف برخوردار بوده و از پتاسیم کافی برخورداند. به جز شوری خاک، رابطه معنی داری میان عملکرد دانه گندم و سایر ویژگی های خاک وجود ندارد. با افزایش درجه شوری خاک، عملکرد دانه گندم کاهش می یابد (05/0> p و 23/0- =r). با توجه به نقش آب در رشد و نمو گندم در کشتزارهای دیم، افزایش شوری خاک عامل مهم محدود کننده جذب آب در گندم است. به نظر می رسد در کنار شوری خاک، سایر متغیر های محیطی مانند توپوگرافی و اقلیم از عوامل مهم تغییرات مکانی عملکرد گندم در کشتزارهای دیم منطقه باشند.
کلیدواژه ها
آب و اکسیژن، ماده آلی، خاک آهکی، شوری، توپوگرافی و اقلیم
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر