نقش ویژگی‌های خاک در گسترش عرض آبکندها در حوزه آبخیز منطقه نیمه‌خشک
کد مقاله : 1303-ISSC19 (R2)
نویسندگان
علی‌رضا واعظی *1، علیرضا رفیعی آتانی2
1استاد گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
2دانشجوی کارشناسی گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
چکیده مقاله
فرسایش آبکندی در مناطق نیمه‌خشک به دلیل اثرات زیست‌محیطی شدید و نقش آن در انتقال رسوبات، یکی از چالش‌های بزرگ مدیریت منابع آب و خاک است. هدف این مطالعه، بررسی نقش ویژگی‌های خاک در گسترش عرض آبکندها در یک حوزه آبخیز نیمه‌خشک است. این تحقیق با اندازه‌گیری ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک (مانند درصد شن، سیلت، رس، ماده آلی، کربنات کلسیم، پایداری خاکدانه و نفوذپذیری) در ۱۲ آبکند مختلف در حوزه آبخیز تهم‌چای و تحلیل ارتباط آنها با گسترش عرضی آبکندها انجام شد. نتایج نشان داد که گسترش عرضی آبکند تحت تاثیر درصد رس و نفوذپذیری خاک نیست در حالی که همبستگی معنی دار با درصد سیلت (r = 0/19)، درصد شن (r = 0/19)، درصد ماده آلی (r = 0/35) و پایداری ساختمان (r = 0/21) دارد. در عرصه‌هایی که خاک آن دارای فراوانی بیشتری از ذرات شن بوده یا از ماده آلی بیشتر و ساختمان پایدارتری برخوردارند حساسیت به گسترش عرضی آبکند کمتر است. نتایج این پژوهش در تعیین حساسیت دامنه‌ها به فرسایش آبکندی می تواند مورد توجه قرار گیرد.
کلیدواژه ها
پایداری خاکدانه، فرسایش خاک، کربنات کلسیم، ماده‌آلی، نفوذپذیری
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر