| تأثیرات آتش‌سوزی بر ویژگی‌های بیولوژیکی، شیمیایی و فیزیکی خاک‌های جنگلی |
| کد مقاله : 1314-ISSC19 |
| نویسندگان |
|
ساناز اشرفی سعیدلو *1، ندا مرادی2، میرحسن رسولی صدقیانی3 1محقق بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی 2دانشیار، بخش خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی 3استاد، گروه علوم خاک، دانشگاه ارومیه |
| چکیده مقاله |
| آتش‌سوزی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اختلالات طبیعی در اکوسیستم‌های جنگلی، تأثیرات گسترده‌ای بر دینامیک خاک بر جای می‌گذارد و موجب تغییرات عمیق در ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آن می‌شود. این مطالعه، با رویکردی مروری و نظام‌مند، به تحلیل تأثیرات و پیامدهای آتش‌سوزی بر خصوصیات خاک جنگل بر اساس منابع علمی معتبر می‌پردازد. شواهد حاصل از مطالعات متعدد نشان می‌دهد که شدت و مدت زمان آتش، میزان رطوبت خاک، پوشش گیاهی، بافت و ترکیب خاک، و نیز شیب توپوگرافی از جمله عوامل تعیین‌کننده در نوع و میزان تغییرات پس از آتش‌سوزی هستند. در بعد فیزیکی، کاهش تخلخل، افزایش وزن مخصوص ظاهری، آب‌گریزی خاک، و افت ظرفیت نگهداشت آب از مهم‌ترین پیامدهای مشاهده‌شده‌اند. در حوزه شیمیایی، افزایش pH خاک، کاهش کربن آلی و نیتروژن کل، و تغییر در قابلیت دسترسی عناصر غذایی به‌ویژه فسفر، از جمله اثرات شاخص هستند. در سطح بیولوژیکی نیز، آتش‌سوزی موجب کاهش تنوع و تراکم موجودات زنده خاک، از جمله جوامع میکروبی و بی‌مهرگان، و اختلال در فرآیندهای زیستی مانند معدنی‌سازی مواد آلی می‌گردد. درک عمیق از این فرآیندها می‌تواند نقش کلیدی در تدوین راهکارهای مدیریتی مبتنی بر بازسازی اکولوژیکی و احیای عملکردی خاک‌های آسیب‌دیده ایفا کند. بررسی‌های تحقیق حاضر می‌تواند به عنوان مبنایی برای طراحی برنامه‌های احیا، مدیریت پایدار منابع خاک و افزایش تاب‌آوری اکوسیستم‌های جنگلی در برابر آتش‌سوزی‌های آینده، مورد استفاده قرار گیرد. |
| کلیدواژه ها |
| آتش‌سوزی جنگلی، عملکرد خاک، جامعه میکروبی، چرخه مواد مغذی، مدیریت اکوسیستم |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر |
