پایش و تحلیل رطوبت سطحی خاک در حوزه آبخیز کرخه با استفاده از تصاویر سنجنده MODIS
کد مقاله : 1348-ISSC19
نویسندگان
مهشید کریمی *1، نوید دهقانی2، مسعود گودرزی3، مسیب حشمتی4
1محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه
2استادیار، دکتری رشته علوم و مهندسی آبخیزداری، گروه مدیریت حوزههای آبخیز، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، تهران، ایران،
3دانشیار گروه خشکسالی و تغییراقلیم پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
4استاد، دکتری رشته علوم و مهندسی آبخیزداری، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران،
چکیده مقاله
خشکسالی یکی از مخرب‌ترین بلایای طبیعی در سطح جهان محسوب می‌شود که تاکنون تأثیرات منفی زیادی بر حوزه‌های مختلف مانند کشاورزی، محیط زیست و منابع آبی کشور داشته است. از این‌رو ارزیابی مستمر خشکسالی، یکی از مهم‌ترین راهکارها در مدیریت این پدیده و بهره‌برداری بهینه از منابع آب به شمار می‌رود. بدین منظور در این مقاله با استفاده از شاخص اصلاح شده خشکی دما- پوشش گیاهی (MTVDI) به ارزیابی میزان خشکی خاک و در نهایت خشکسالی کشاورزی طی دورۀ‌ آماری 1380 تا 1402 در حوضه کرخه پرداخته شد. نتایج نشان داد که در سال 1387 فقط 2/4 درصد از مساحت حوضه در شرایط بدون خشکسالی و دیگر مناطق (8/95%) در شرایط خشکسالی خیلی شدید تا خفیف قرار گرفته است، بنابراین این سال به عنوان خشک‌ترین سال طی دوره آماری مذکور مشخص شد. همچنین نتایج این شاخص حاکی از وقوع خشکسالی در سال‌های 1393 (5/87%)، 1397 (2/%82)، با مساحتی کمتر نسبت به سال 1387 در منطقۀ مورد بررسی است. بررسی همبستگی شاخص‌ SPI با شاخص MTVDI بیانگر بیشترین ضریب همبستگی برابر با 74/0 با شاخص ‌SPI-1‌‌ است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که شاخص‌های ماهواره‌ای از توانایی زیادی برای پایش خشکسالی برخوردار است.
کلیدواژه ها
خشکسالی کشاورزی، رطوبت سطحی خاک، سنجش از دور و شاخص MTVDI
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر