پهنه بندی و منشاء یابی عناصر سنگین آرسنیک و کروم با استفاده از تکنیک زمین آمار (مطالعه موردی: استان همدان)
کد مقاله : 1361-ISSC19
نویسندگان
هاجر مریخ پور *1، مهرداد چراغی2
1عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی
2عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان
چکیده مقاله
آلودگی خاک به فلزات سنگین به دلیل پایداری و سمیت بالا، تهدیدی جدی برای سلامت انسان و پایداری محیط‌زیست محسوب می‌شود. در این پژوهش با هدف بررسی وضعیت آلودگی خاک‌های استان همدان به عناصر آرسنیک و کروم و پهنه‌بندی آن‌ها، تعداد 40 نمونه خاک در دو عمق 0–30 و 30–120 سانتی‌متر برداشت و غلظت عناصر با استفاده از روش ICP اندازه‌گیری شد. داده‌های حاصل با بهره‌گیری از تکنیک‌های زمین‌آمار شامل کریجینگ و میانگین وزنی عکس فاصله (IDW) تحلیل و نقشه‌های پهنه‌بندی تهیه گردید. نتایج نشان داد میانگین غلظت آرسنیک و کروم در عمق زیرین بیشتر از لایه سطحی است که بیانگر منشأ زمین‌زاد (ژئوژنیک) این عناصر می‌باشد. همچنین همبستگی معنی‌دار بین غلظت عناصر در دو عمق مختلف، تأثیر مواد مادری بر آلودگی خاک‌های سطحی را تأیید کرد. بر اساس نقشه‌های تهیه‌شده، بیشترین غلظت آرسنیک در شمال‌غرب و غرب استان و بیشترین غلظت کروم در شمال‌غرب و جنوب استان مشاهده شد که بر روی بسترهای شیل، آذرین و ماسه‌سنگ قرار دارند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که منشاء اصلی آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های استان همدان عوامل زمین‌شناختی بوده و فعالیت‌های انسانی نقش کمتری در افزایش غلظت این عناصر ایفا کرده‌اند.
کلیدواژه ها
فلزات سنگین، آلودگی خاک، پهنه بندی مکانی
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر