| نگاهی به حکمرانی، مدیریت جامع نگر و قوانین حفاظت از خاک: تجربیات جهانی و جهت‌گیری‌های آینده ایران |
| کد مقاله : 1368-ISSC19 |
| نویسندگان |
|
محمد برزعلی *1، فاطمه دینکو2، زهرا آب باریک2، قاسم حسینی3، علی خاندوزی4 1عضو هیئت علمی 2محقق موسسه ثبت و گواهی بذر و نهال 3محقق موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال 4محقق آزاد |
| چکیده مقاله |
| در دهه‌های اخیر، کیفیت و سلامت خاک به دلیل تخریب فزاینده خاک ناشی از فرسایش، آلودگی، و بهره‌برداری ناپایدار، به یکی از تهدیدات بنیادین برای امنیت غذایی، تنوع زیستی و پایداری زیست‌محیطی بدل شده است. این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی و مقایسه نظام‌های حکمرانی و مدیریت هوشمند، جامع‌نگر و پایدار خاک در تعدادی از کشورهای منتخب و ایران پرداخته است. ضمن مرور دستورالعمل پیشنهادی اتحادیه اروپا برای پایش و تاب‌آوری خاک و قوانین نمونه در کشورهای مختلف، قانون حفاظت از خاک جمهوری اسلامی ایران نیز مورد واکاوی، نقد و آسیب شناسی قرار گرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که حکمرانی مؤثر بر خاک مستلزم تقویت چارچوب‌های حقوقی، مشارکت ذی‌نفعان، دسترسی به داده‌های جامع، هماهنگی بین نهادی، توجه به عوامل اجتماعی- اقتصادی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است. در ایران، چالش‌هایی چون ضعف ضمانت اجرای قوانین، فقدان داده‌محور بودن و مشارکت ناکافی، کارآمدی حکمرانی خاک را محدود ساخته‌اند. در نهایت پیشنهاد می‌شود با اصلاح قانون و انسجام بین قوانین، تدوین سند ملی حکمرانی خاک، بهره‌مندی از فناوری‌های نوین، مشارکت فعال ذی‌نفعان و ارتقای پیوند با نهادها و استانداردهای بین‌المللی، زیرساخت‌ها و ارتقاء حکمرانی و مدیریت جامع نگر، هوشمند و پایدار خاک در کشور تقویت گردد. |
| کلیدواژه ها |
| حکمرانی و مدیریت جامع‌نگر خاک، دستورالعمل نظارت خاک اتحادیه اروپا، تداخل علم-قانون، قانون حفاظت از خاک |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر |
