اثرگذاری نوع و فراوانی کانی‌های رسی و خصوصیات شیمیایی خاک در قدرت هسته‌زایی بخش رس پلایای دریاچه ارومیه
کد مقاله : 1386-ISSC19
نویسندگان
نیکو حمزه پور *
چکیده مقاله
با توجه به خشک‌شدن و پس‌روی شدید دریاچه طی دهه‌های اخیر، بسترهای پلایایی به کانون‌های بالقوه گردوغبار معدنی تبدیل شده‌اند که می‌توانند بر تشکیل ابر و الگوهای بارش اثرگذار باشند. این پژوهش به بررسی نقش کانی‌های رسی و ویژگی‌های شیمیایی خاک‌های پیرامون دریاچه ارومیه در فعالیت هسته‌زایی یخ پرداخته است. در این مطالعه، از هفت منطقه مختلف اطراف دریاچه نمونه‌برداری خاک سطحی انجام و بخش رس استخراج شد. ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی شامل درصد کانی‌های رسی و غیررسی، ماده آلی، کربنات کلسیم، pH و هدایت الکتریکی اندازه‌گیری گردید. سپس توان هسته‌زایی بخش رس با دستگاه قطره‌انجماد DRINCZ سنجیده شد. نتایج نشان داد دمای آغاز و پایان یخ‌زدگی (Tonset و Tfinal) همبستگی مثبت معناداری با درصد کانی‌های رسی و ماده آلی و همبستگی منفی با هدایت الکتریکی دارند. نمونهS9، با بیشترین درصد کانی‌های رسی (93 %) و مقدار ماده آلی بالا (6/2 %)، بالاترین توان هسته‌زایی یخ و سریع‌ترین فرایند انجماد را نشان داد. در مقابل، نمونه‌های دارای درصد کمتر رس و هدایت الکتریکی بالاتر، عملکرد ضعیف‌تری داشتند. یافته‌ها بیانگر اهمیت ترکیب کانی‌شناسی و خصوصیات شیمیایی خاک در کنترل فعالیت هسته‌زایی یخ و نقش بالقوه آن‌ها در بازخوردهای اقلیمی-منطقه‌ای مرتبط با گردوغبار دریاچه ارومیه است.
کلیدواژه ها
خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک، دریاچه ارومیه، کانی‌های رسی، گردوغبار معدنی، هسته‌زایی یخ.
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر