روش توموگرافی (CT-Scan): روشی نوین جهت بصری‌سازی سه بعدی و کمی‌سازی ساختمان خاک
کد مقاله : 1411-ISSC19 (R1)
نویسندگان
مجتبی شیرازی1، عطااله خادم الرسول *2، لارس مونکولوم3
1دانشجوی دکتری فیزیک و حفاظت خاک، گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
2عضو هیئت علمی رسمی دانشگاه
3استاد دانشگاه آرهوس دانمارک
چکیده مقاله
تراکم خاک ناشی از تردد ماشین‌آلات سنگین برداشت یکی از چالش‌های مهم در مدیریت پایدار خاک‌های کشاورزی است. هدف این پژوهش، ارزیابی بصری و کمی‌سازی ساختمان خاک تحت تأثیر تراکم با استفاده از توموگرافی اشعه ایکس (X-Ray CT) و نرم‌افزار ImageJ/Fiji بود. مطالعه در یک مزرعه ۲۵ هکتاری از شرکت کشت و صنعت نیشکر دعبل خزاعی انجام شد. نمونه‌برداری خاک در سه تیمار قبل از برداشت (BH)، بعد از برداشت با ۷۵٪ ظرفیت سبد حمل (AH-75%) و ۱۰۰٪ ظرفیت سبد حمل (AH-100%) از عمق 25-0 سانتی‌متر صورت گرفت. نتایج نشان داد که تراکم ناشی از عبور ماشین‌آلات باعث افزایش تعداد منافذ و کاهش میانگین اندازه و محیط شده است که در نهایت منجر به کاهش تخلخل کل و مؤثر خاک گردید. با وجود وزن بالاتر ماشین‌آلات در تیمار AH-100%، بیشترین شدت تخریب ساختاری در AH-75% مشاهده شد، که ناشی از رطوبت بالاتر خاک در زمان برداشت بود. کاربرد روش‌های نوین مانند توموگرافی اشعه ایکس امکان ارزیابی بصری و عددی دقیق تغییرات ساختار خاک را فراهم می‌کند و به‌عنوان ابزاری کارآمد برای پایش و مدیریت پایدار خاک در سامانه‌های کشاورزی، به‌ویژه کشت نیشکر، قابل استفاده است.
کلیدواژه ها
ساختمان خاک، تراکم خاک، توموگرافی خاک، ارزیابی عددی
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی