| ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر پدیده گردوغبار و تحرک ماسه‌های روان در استان تهران |
| کد مقاله : 1427-ISSC19 (R1) |
| نویسندگان |
|
سمانه عبدوسی *1، رحمان شریفی2 1سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی 2مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران |
| چکیده مقاله |
| پدیده گردوغبار به عنوان یک چالش زیست محیطی عمده، اثرات قابل توجهی بر سلامت عمومی، اکوسیستم‌ها و اقتصاد استان تهران دارد. این پژوهش به منظور تحلیل جامع ارتباط بین نوسانات اقلیمی و طوفان‌های گردوغبار در یک دوره ۳۰ ساله (۱۳۹۸-۱۳۶۹) انجام شد. داده‌های اقلیمی چهار ایستگاه سینوپتیک (مهرآباد، ورامین، امام خمینی(ره) و شهریار) پس از بازسازی و همگن‌سازی، با استفاده از شاخص‌های استاندارد شده بارش (SPI)، شاخص استاندارد شده بارش-تبخیرتعرق (SPEI)، شاخص طوفان گردوغبار (DSI) و شاخص تحرک پذیری ماسه‌های روان (Lancaster) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد روند افزایشی معناداری در فراوانی و شدت طوفان‌های گردوغبار در دو دهه اخیر وجود دارد. به طور مشخص، مقادیر شاخص DSI در ایستگاه مهرآباد از ۰.۳ در سال ۱۳۷۰ به ۱.۸ در سال ۱۳۹۲ افزایش یافته است. همبستگی قوی بین کاهش بارش سالانه (با شیب ۲.۱- میلی‌متر در سال)، افزایش دمای میانگین (با شیب 04/0 درجه سانتیگراد در سال) و افزایش تعداد روزهای گردوغبار (با شیب 3/0 روز در سال) مشاهده شد. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که ۷۴ درصد از تغییرات شاخص DSI توسط ترکیب پارامترهای دمای حداکثر، رطوبت نسبی و بارش توضیح داده می‌شود. این یافته‌ها تأثیر فزاینده تغییرات اقلیمی بر تشدید طوفان‌های گردوغبار در استان تهران را به وضوح نشان می‌دهد و لزوم اجرای راهکارهای سازگاری و کاهش اثرات را بیش از پیش آشکار می‌سازد. |
| کلیدواژه ها |
| تغییر اقلیم، گردوغبار، شاخص DSI، شاخص Lancaster. |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر |
