بررسی اثر سیلیس استخراج شده از پوسته برنج بر ظرفیت جدا شدن ذرات خاک در مراتع با چرای بی رویه در دارستان رودبار
کد مقاله : 1430-ISSC19 (R1)
نویسندگان
معصومه ایزدپناه *1، میثاق پرهیزکار2، سپیده ابریشم کش1، محمود شعبانپور1
1دانشگاه گیلان
2موسسه تحقیقات برنج کشور
چکیده مقاله
مراتع به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی، نقش اساسی در حفاظت خاک و پایداری محیط‌زیست دارند. چرای بی‌رویه یکی از عوامل اصلی تخریب مراتع است که باعث کاهش پایداری خاک و افزایش فرسایش می‌شود. این پژوهش اثر نانو‌سیلیس استخراج‌شده از پوسته برنج همراه با هیدرومالچ بر ظرفیت جداشدگی ذرات خاک در مراتع تحت چرای بی‌رویه منطقه دارستان رودبار را بررسی کرد. سه نوع خاک شامل شاهد (مرتع سالم)، چرای بی‌رویه و چرای بی‌رویه تیمار شده با نانو‌سیلیس و هیدرومالچ مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش‌ها شامل اندازه‌گیری میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها (MWD)، کربن آلی خاک، جرم ویژه ظاهری، pH و CaCO₃ بودند.
نتایج نشان داد چرای بی‌رویه موجب کاهش معنی‌دار پایداری خاک شد؛ به‌طوری که MWD از 3/2 میلی‌متر در خاک شاهد به 5/1 میلی‌متر کاهش یافت. تیمار نانو‌سیلیس و هیدرومالچ MWD را به ۲ میلی‌متر افزایش داد. مقدار OC از 9/3٪ در خاک شاهد به 2/3٪ کاهش یافت و در تیمار به 6/3٪ رسید. جرم ویژه ظاهری در خاک چرای بی‌رویه 35/1 گرم بر سانتی‌متر مکعب بود و تیمار آن را به 23/1 کاهش داد. این نتایج نشان می‌دهد چرای بی‌رویه ساختار خاک را تخریب می‌کند، اما ترکیب نانو‌سیلیس و هیدرومالچ بخشی از اثرات منفی را جبران و شرایط خاک را به سمت سالم نزدیک‌تر می‌کند. بنابراین، استفاده از این ترکیب به‌عنوان راهکار پایدار برای مدیریت مراتع تخریب‌شده توصیه می‌شود.
کلیدواژه ها
چرای بی‌رویه، فرسایش خاک، ظرفیت جداشدگی ذرات خاک ، سیلیس پوسته برنج، هیدرومالچ
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر