بررسی عوامل مؤثر بر توسعه فرسایش خندقی در مناطق نیمه‌خشک شمال غرب ایران
کد مقاله : 1461-ISSC19 (R2)
نویسندگان
فرشته حق شناس *1، مسعود داوری2
1دانشگاه زنجان
2دانشگاه کردستان
چکیده مقاله
فرسایش خندقی به عنوان یک تهدید جدی برای محیط‌زیست و منابع طبیعی، ازجمله خاک، آب و پوشش گیاهی در حوزه‌های آبخیز شناخته می‌شود. هدف این پژوهش، بررسی توسعه یک مدل پیش‌بینی کننده مبتنی برداده است که قادر به پیش‌بینی روند زمانی و مکانی توسعه فرسایش خندقی در مناطق نیمه‌خشک در حوضه آبخیز کلوچه است. در این تحقیق، 62 نقطه در منطقه مورد مطالعه به‌صورت تصادفی جمع‌آوری و سپس در آزمایشگاه آماده‌سازی شدند. سپس‌، ویژگی‌های مختلف فیزیکی و شیمیایی خاک مانند بافت، چگالی ظاهری، ماده آلی، کربنات کلسیم، تخلخل، فرسایش‌پذیری، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم اندازه‌گیری شدند. برای انجام این اندازه‌گیری‌ها از روش‌های استاندارد آزمایشگاهی استفاده شده است. نتایج همبستگی نشان داد که شن، ماده آلی، کربن آلی، پایداری خاکدانه و هدایت هیدرولیکی اشباع همبستگی منفی معنی‌داری با فرسایش‌پذیری دارند، به این معنی که افزایش این عوامل باعث کاهش فرسایش‌پذیری می‌شود. در مقابل، سیلت با فرسایش‌پذیری همبستگی مثبت معنی‌داری دارد. تحلیل رگرسیون چندگانه نیز تأیید کرد که پایداری خاکدانه، مواد آلی، میزان سیلت و شن و همچنین هدایت هیدرولیکی اشباع خاک، همگی با هم تأثیر معناداری بر فرسایش‌پذیری خاک دارند و حدود 94 درصد از تغییرات آن را توجیه می‌کنند (R2 = 0.94). به‌ویژه، خاک‌هایی که از پایداری خاکدانه پایین، مقدار کم مواد آلی، میزان بالای سیلت و شن و هدایت هیدرولیکی اشباع پایین برخوردارند، بیشتر در معرض فرسایش قرار دارند.
کلیدواژه ها
پایداری خاکدانه، مواد آلی، سیلت، هدایت هیدرولیکی اشباع، مناطق نیمه‌خشک.
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر