نقش رطوبت اولیه در شاخص‏ های سرعت نفوذ آب در برخی خاک‌های منطقه نیمه ‏خشک
کد مقاله : 1490-ISSC19
نویسندگان
مرتضی یاوری *، علی‏‏ رضا واعظی
گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
چکیده مقاله
نفوذ آب به خاک یکی از فرآیندهای کلیدی در مدیریت منابع آب است. بررسی نفوذ در شرایط رطوبتی و کلاس‌های بافتی مختلف نقش مهمی در درک رفتار خاک‌ها ایفا می‏کند. از این‌رو، این پژوهش با هدف بررسی اثر رطوبت اولیه در سرعت نفوذ آب در خاک‌های متوسط‌بافت و ریزبافت در منطقه نیمه‌خشک زنجان انجام شد. بدین منظور، 68 نقطه با تنوع کافی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی انتخاب شدند. آزمایش صحرایی نفوذ با روش استوانه‌های مضاعف انجام شد. برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک نیز اندازه‌گیری شدند. با توجه به نتایج آزمایش بافت خاک، دو کلاس متوسط و ریز بافت از میان نمونه‏ها، برای تجزیه و تحلیل فرآیند نفوذ انتخاب شدند. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد که در خاک‌های ریزبافت، میانگین سرعت نفوذ نهایی با رطوبت اولیه بیشترین ارتباط را داشت(r = 0.46) ، درحالی‏که در خاک‌های متوسط‌بافت این ارتباط بیشتر با سرعت نفوذ متوسط (r = 0.36) مشاهده شد. یافته‌ها همچنین حاکی از آن بودند که در طول فرآیند نفوذ، خاک‏های کلاس ریزبافت با میانگین رطوبت اولیه و ماده آلی بیشتر، سرعت نفوذ بیشتری از کلاس متوسط بافت داشتند.
کلیدواژه ها
بافت خاک، رطوبت اولیه خاک، سرعت نفوذ نهایی، منطقه نیمه‌خشک، نفوذ آب به خاک
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر