مقایسه برخی روش‌های تعیین کاتیون‌های تبادلی در خاک‌های آهکی
کد مقاله : 1504-ISSC19
نویسندگان
حمیدرضا رفیعی سربیژن *1، اعظم جعفری1، احمد حیدری2، کاظم زمانیان3
1دانشگاه شهید باهنر کرمان
2دانشگاه تهران
3دانشگاه لایبنیتس هانوفر
چکیده مقاله
روش‌های متداول تعیین کاتیون‌های تبادلی مانند استات آمونیوم و کلرید آمونیوم ممکن است در خاک‌های آهکی به دلیل حل کردن کانی کلسیت، مقادیر کلسیم تبادلی را بیش‌ازحد برآورد کنند. این مطالعه به مقایسه عملکرد این روش‌ها با روش‌های جایگزین مانند کلرید پتاسیم می‌پردازد. کلسیم و منیزیم تبادلی شانزده نمونه خاک با مقادیر متفاوتی از کربنات کلسیم معادل از 5/1 تا 63 درصد با استفاده از چهار عصاره‌گیر مختلف شامل استات آمونیوم یک مولار با pH=7، آمونیوم کلرید یک مولار با pH=7، پتاسیم کلرید یک مولار و پتاسیم کلرید یک مولار+ تری اتانول آمین با pH=8.2 اندازه‌گیری شد. کاتیون‌های سدیم و پتاسیم تبادلی نیز با استفاده از روش استاندارد استات آمونیوم یک مولار تعیین گردید. برای تعیین ظرفیت تبادل کاتیونی نمونه‌ها، از محلول استات سدیم یک مولار pH=8.2 استفاده شد. بدلیل حلالیت زیاد کانی کلسیت در استات آمونیوم و کلرید آمونیوم، مقدار کلسیم تبادلی نسبت به دو روش دیگر بیشتر بدست آمد، به طوری که درصد اشباع بازی با این روش‌ها به ترتیب 313 و 180 درصد محاسبه شد. مقایسه نتایج نشان داد که عصاره‌گیر KCl یک مولار با تولید مقادیر قابل اعتماد (اشباع بازی ≈ ۱۰۴٪) و اجتناب از حل کردن کربنات‌ها، برتری واضحی بر روش‌های مبتنی بر آمونیوم دارد. این مطالعه کاربرد روش KCl را به عنوان روشی قابل اطمینان برای خاک‌های آهکی تأیید می‌کند.
کلیدواژه ها
استات آمونیوم، اشباع بازی، تبادل کاتیونی، خاک‌های آهکی، پتاسیم کلرید
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی