مروری بر سیاست گذاری، قوانین و حقوق حکمرانی خاک در ایران
کد مقاله : 1525-ISSC19
نویسندگان
مهناز محمدزاده نصیرآبادی *
استادیار گروه مهندسی آب و مدیریت کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده مقاله
خاک‌ها، منابع طبیعی تجدیدناپذیری هستند که نقش اساسی در محیط زیست دارند. در مقابل، فرسایش خاک و تولید رسوب از جمله تهدیدهای جدی محیط‌زیستی در جهان به شمار می‌رود. ایران از دیدگاه فرسایش خاک جایگاه سوم جهان و جایگاه اول خاورمیانه را دارد. برای حفاظت از خاک‌ها و کاهش فرسایش آن‌ها، تدابیر و استراتژی‌های مؤثر حکمرانی ضروری است. بدون چارچوب‌های حکمرانی منسجم، خطر تخریب خاک افزایش یافته و توسعه پایدار کشورها تهدید می‌شود. حکمرانی یکپارچه، امکان ایجاد تعادل بین بهره‌برداری اقتصادی و حفاظت محیط‌زیستی را فراهم می‌کند. حکمرانی خاک در سطح بین‌المللی از طریق سیاست‌ها و برنامه‌های گوناگون تقویت شده است. قانون حفاظت خاک مصوب سال ۱۳۹۸ نخستین قانون جامع در حوزه خاک است. اما تحقق اهداف برنامه های بین المللی و ملی نیازمند همکاری مؤثرتر کشورها، ارتقای ظرفیت‌های علمی و تخصیص منابع مالی پایدار است. آینده حکمرانی خاک در ایران در گرو سه محور اساسی است: ۱) ایجاد نهاد هماهنگ‌کننده ملی برای حکمرانی واحد خاک، ۲) تقویت مشارکت جوامع محلی و بهره‌برداران در تصمیم‌گیری‌ها، ۳) توسعه ابزارهای حقوقی و سیاستی با پشتوانه اجرایی قوی. تحقق این محورها می‌تواند زمینه را برای حفاظت پایدار خاک به‌عنوان یک منبع تجدیدپذیر و تضمین امنیت غذایی و زیست‌محیطی کشور فراهم آورد.
کلیدواژه ها
سیاستگذاری، قوانین، حقوق خاک، حکمرانی
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر