ردیابی سرنوشت اوره در سامانه گیاه-خاک با استفاده از نیتروژن-۱۵ و برآورد تلفات گازی
کد مقاله : 1580-ISSC19
نویسندگان
رایحه میرخانی *1، مهدی شرفاء2، مهسا جباری ملایری3، بهنام ناصریان خیابانی4، گرد درکن5، کریستوف مولر6
1پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
2دانشگاه تهران، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی، گروه علوم و مهندسی خاک، ایران
3وزارت نیرو، موسسه تحقیقات آب، گروه محیط زیست، ایران
4پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، پژوهشکده کشاورزی هسته‌ای، ایران
5آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (سایبرزدرف)، آزمایشگاه مدیریت خاک، آب و تغذیه گیاه، اتریش
6مرکز لیبیش برای بوم‌شناسی کشاورزی و پژوهش‌های تأثیرات اقلیمی، دانشگاه یوستوس لیبیش، گیسن، آلمان
چکیده مقاله
مدیریت نیتروژن یک کار چالش‌برانگیز است و دستیابی به امنیت غذایی و سازگاری با محیط زیست مستلزم ارزیابی‌های جامع و به‌کارگیری تکنیک‌های نوین است. این پژوهش با بهره‌گیری از تکنیک ایزوتوپی نیتروژن-15 و محاسبه درصد نیتروژن مشتق شده از کود (%Ndff) در مزرعه گندم و در یک خاک آهکی انجام شد و اثر کاربرد اوره و اوره در ترکیب با مهار‌کننده نیتریفیکاسیون و استفاده از هورمون گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. در تیمار ترکیبی، عملکرد دانه و کاه‌-کلش به ترتیب %15 و 7% افزایش یافت. در حالی که %Ndff در گیاه در تیمار اوره %31 و در تیمار ترکیبی %26 بود و به‌ترتیب حدود 19 و 13 کیلوگرم از کود نیتروژن اضافه شده در خاک باقیمانده بود. راندمان مصرف نیتروژن (NUE) در تیمار ترکیبی به روش تفاضلی 23% افزایش و با شاخص %Ndff، 8% کاهش نشان ‌داد. از نیتروژن مصرفی، %27 در تیمار اوره و %33 در تیمار ترکیبی به‌صورت آمونیاک تصعید شد، در حالی‌که میزان انتشار گاز گلخانه‌ای نیتروز‌اکساید کمتر از 5/0% در تیمارها بود. توصیه‌هایی مانند به‌کارگیری مهارکننده‌ها یا هورمون‌ها زمانی معتبرند که منطبق با شرایط اقلیمی و خاکی، ارتقای عملکرد و NUE را هدف قرار دهند و با استفاده از تکنیک‌های نوین و ارزیابی‌های جامع انجام گیرند.
کلیدواژه ها
خاک آهکی، درصد نیتروژن مشتق شده از کود، گندم آبی، مهارکننده نیتریفیکاسیون، هورمون گیاهی
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر