تغییرات شوری خاک برخی دشت‎های آبی مهم کشور در بازه زمانی 1400-1390
کد مقاله : 1592-ISSC19
نویسندگان
سعید سعادت *1، لیلا اسماعیل نژاد2
1عضو هیات علمی
2موسسه خاک و آب
چکیده مقاله
شوری خاک یکی از مهم‌ترین تهدیدها برای پایداری کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است که طی سال‌های اخیر روندی رو به افزایش داشته است. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات شوری خاک در سه دشت مهم کشور شامل قزوین، مرودشت و رزن همدان در بازه زمانی سالهای 1390 تا 1400 انجام شد. برای این منظور، داده‌های زمینی هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک (ECe) و تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 در دو بازه زمانی مورد استفاده قرار گرفتند. نقشه‌های شوری با بهره‌گیری از شاخص‌های طیفی و مدل جنگل تصادفی تهیه شد. نتایج نشان داد که مدل جنگل تصادفی توانسته است نقشه‌های شوری را با دقت مناسب و ضریب تبیین 7/0 تا 78/0 و کاپا 72/0 تا 81/0 تولید نماید. تحلیل تغییرات نشان داد که در این سه دشت، سهم خاک‌های غیرشور طی یک دهه کاهش یافته و اراضی بیشتری وارد کلاس‌های متوسط و شدید شوری شده‌اند. به‌طور مشخص، میانگین شوری در دشت قزوین از 92/1 تا 56/4، در مرودشت از 2/2 به 2/5 و در رزن همدان از 3/2 به 8/6 دسی زیمنس بر متر افزایش یافته است. این روند افزایشی هشداری جدی برای پایداری کشاورزی این مناطق به‎شمار می‌آید و لزوم مدیریت یکپارچه منابع آب و خاک، اصلاح الگوی کشت و اجرای سیستم‌های زهکشی کارآمد را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
کلیدواژه ها
دشت‎های آبی، سنجش ‌از دور، جنگل تصادفی، تغییرات مکانی–زمانی شوری، مدیریت منابع آب و خاک
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی