احصاء اجزاء خسارات اقتصادی فرسایش سطحی در دو آزمونه دیمزار و مرتعی
کد مقاله : 1593-ISSC19 (R3)
نویسندگان
یحیی پرویزی *1، حیدر غفاری گوشه2، محمود عربخدری1، علیرضا شادمانی1
1پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
2دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده مقاله
تحقیق حاضر کوششی است که با هدف توسعه روشی عملیاتی برای برآورد اقتصادی خسارات فرسایش سطحی خاک در دو کاربری زراعت دیم و مرتع و احصاء اجزاء مختلف این خسارت طرح ریزی و اجراء شد. برای این مهم برای ارزیابی هزینه‌‌های فرسایش خاک سطحی، یک مدل مفهومی ساخته شد. در این مدل، .با بررسی منابع مطالعاتی اجزاء اصلی خسارت فرسایش سطحی مشتمل بر خسارات برجا، نظیر ارزش عناصر غذایی خاک ازدست‌رفته، خسارات کاهش تولید محصولات کشاورزی، مرتعی و جنگلی در منطقه تخریب یافته، خسارات ناشی از کاهش کلاس منابع اراضی و غیره و خسارات خارج از محل نظیر خسارت آلودگی منابع آب، کاهش ظرفیت درآمد و اشتغال، رسوبگذاری در انهار و مخازن آب و غیره احصاء شد. سپس، روش‌‌‌های کمی‌سازی اقتصادی هر یک از اجزاء با روش‌‌های علمی آزمون شد. در دو مطالعه موردی کمیت‌‌های خسارات اقتصادی فرسایش سطحی، در یک کاربری دیمزار در گردنه اسدلی خراسان شمالی و یک کاربری مراتع نیمه خشک در ایوانکی آزمون شد. براساس محاسبات کمی صورت گرفته با این مدل مفهومی، میزان معادل دلاری خسارت اقتصادی فرسایش سطحی به ازاء هر تن خاک تلف شده در کاربری دیم و مرتع به ترتیب حدود 81/4 و 77/4 دلار خاک برآورد شد.
کلیدواژه ها
ارزش اقتصادی خاک، خسارت درجا فرسایش، خسارت خارج ازمحل فرسایش، مدل مفهومی
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی