نقش سنگریزه‌ها (بخش درشت) در ترسیب کربن غیر آلی خاک - منطقه نیمه‌خشک ساردوئیه
کد مقاله : 1609-ISSC19
نویسندگان
حمیدرضا رفیعی سربیژن *1، اعظم جعفری1، احمد حیدری2، کاظم زمانیان3
1دانشگاه شهید باهنر کرمان
2دانشگاه تهران
3دانشگاه لایبنیتس هانوفر
چکیده مقاله
کربن غیرآلی (SIC) سهم قابل توجهی از ذخایر کربن خاک را در مناطق نیمه خشک تشکیل می‌دهد. بخش عمده‌ای از این کربن غیر آلی در خاک‌های سنگریزه‌دار به صورت پوشش‌های کربناتی ظاهر می‌شود. در مطالعات ترسیب کربن خاک، تمرکز عمدتاً بر بخش ریز خاک (< 2 mm) است و نقش بخش درشت خاک (> 2 mm) غالباً نادیده گرفته می‌شود. این پژوهش با هدف کمّی‌سازی سهم بخش درشت خاک در ذخیره کربن غیرآلی در پروفیل‌های خاک منطقه نیمه‌خشک ساردوئیه انجام شد. کربن غیرآلی هم در بخش ریز خاک و هم در بخش درشت خاک (پس از خردایش و پودر شدن) اندازه‌گیری گردید. ذخیره کربن غیرآلی برای هر بخش در هر پروفیل محاسبه و سهم بخش درشت خاک از کل کربن غیرآلی تعیین شد. میانگین ذخیره پروفیلی SIC در بخش ریز خاک بین 6/4 تا ۸/۵ کیلوگرم بر متر مربع و در بخش درشت خاک بین ۸/۱ تا ۶/۴ کیلوگرم بر متر مربع به دست آمد. سهم بخش درشت خاک از کل ذخیره کربن غیرآلی در محدوده ۲۸ تا ۴۴ درصد محاسبه گردید. یافته‌ها به وضوح نشان می‌دهد که سنگریزه‌ها به عنوان یک مخزن عمده کربن غیرآلی در خاک‌های نیمه‌خشک عمل می‌کنند. بنابراین، غفلت از اندازه‌گیری کربن این بخش می‌تواند منجر به تخمینی تا ۴۴ درصد کمتر از ذخایر واقعی کربن خاک شود.
کلیدواژه ها
کربن غیرآلی خاک، بخش درشت خاک، سنگریزه، ترسیب کربن، مناطق نیمه‌خشک
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی