| بهبود تاب‌آوری و افزایش عملکرد گندم دیم با مدیریت تلفیقی تغذیه‌ای: اثرات هم‌افزای کودهای زیستی، اسید هیومیک و محلول‌پاشی در شرایط نیمه‌خشک |
| کد مقاله : 1648-ISSC19 |
| نویسندگان |
|
محمد سعید تدین *1، سید مجید موسوی2، جعفر شهابی فر3 1عضو هیئت علمی بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی (AREEO)، شیراز، ایران پست الکترونیکی m.tadayon@areeo.ac.ir 2عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات خاک و آب (SWRI)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، کرج، ایران 3بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قزوین، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، قزوین، ایران |
| چکیده مقاله |
| این پژوهش کارایی مدیریت تغذیه‌ای تلفیقی (INM) را برای بهبود تاب‌آوری به خشکی و افزایش بهره‌وری گندم دیم (Triticum aestivum L. var. Sadra) در شرایط نیمه‌خشک قزوین، ایران بررسی کرد. در آزمایش مزرعه‌ای دوساله (۱۴۰۲–۱۴۰۳)، چهار تیمار شامل کوددهی مرسوم بر اساس آزمون خاک (ON)، بذرمالی با زیست‌کودهای (Pseudomonas fluorescens، Bacillus subtilis و قارچ‌های میکوریز آربوسکولار) همراه با کاربرد اسید هیومیک در خاک (BH)، محلول‌پاشی عناصر (اسید فولیک، عصاره جلبک دریایی، سیلیکات پتاسیم و اسیدهای آمینه) (F) و ترکیب محلول‌پاشی و اصلاح خاکی (F+BH) ارزیابی شد. تیمار F+BH بالاترین عملکرد را داشت و عملکرد دانه را ۴۲٫۱ درصد (۵۴۹۱ کیلوگرم در هکتار) و زی‌توده را ۳۳٫۶ درصد نسبت به ON افزایش داد که ناشی از جذب بهتر عناصر (۳۱٫۶ درصد افزایش تراکم خوشه و ۲۵٫۷ درصد افزایش وزن دانه) و بهبود فتوسنتز (۴۶٫۷ درصد) و هدایت روزنه‌ای (۶۰ درصد) بود. پرولین نیز ۷۲٫۷ درصد بیشتر شد که نشان‌دهنده تنظیم اسمزی بهتر بود. تحلیل مؤلفه‌های اصلی نشان داد ۹۷٫۷ درصد تغییرات عملکرد تحت تأثیر عامل رشد یکپارچه بود و بور و شاخص برداشت مؤثر بودند. تحلیل اقتصادی کارآمدی BH (نسبت سود به هزینه ۱٫۸۳) را تأیید کرد و F+BH حداکثر بهره‌وری را فراهم ساخت. ترکیب اصلاحات خاکی با تغذیه برگی عملکرد را از طریق ارتقای سلامت خاک، توسعه ریشه و تحمل خشکی به‌صورت هم‌افزا افزایش داد. |
| کلیدواژه ها |
| اسید هیومیک، تاب‌آوری به خشکی، مدیریت تغذیه‌ای تلفیقی، گندم دیم، زیست‌کود |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر |
