نقش تنوع عملکردی حشرات خاکزی در ارتقای کشاورزی حفاظتی و مدیریت احیاگر خاک
کد مقاله : 1681-ISSC19
نویسندگان
محمدمهدی ربیعه *1، فاطمه ایزدی2
1استادیار گروه گیاهپزشکی-دانشکده کشاورزی-بیرجند-دانشگاه بیرجند
2دانشجوی کارشناسی گروه گیاهپزشکی- دانشکده کشاوری- دانشگاه بیرجند
چکیده مقاله
کشاورزی حفاظتی و مدیریت احیایی خاک با رعایت اصول شخم حداقل، پوشش دائمی خاک و تنوع کشت، موجب افزایش مواد آلی، بهبود ساختار و احیای فرآیندهای بوم‌شناختی خاک می‌شوند. حشرات خاک با ایفای نقش در تجزیه مواد آلی، تهویه، چرخه عناصر غذایی و کنترل زیستی آفات، از عوامل کلیدی پایداری و سلامت اکوسیستم‌های کشاورزی، به ویژه در شرایط خشک ایران، محسوب می‌شوند. تنوع عملکردی حشرات خاک، بازتابی از گوناگونی صفات زیستی آن‌ها، باعث حفظ پایداری، افزایش تاب‌آوری و بهبود چرخه مواد غذایی می‌شود. مدیریت‌های حفاظتی و احیایی مانند کاهش شخم، حفظ بقایا، کشت پوششی و تنوع کشت با فراهم کردن زیستگاه و منابع غذایی متنوع، تنوع عملکردی حشرات خاک را افزایش داده و خدمات اکوسیستمی خاک را تقویت می‌کنند. استفاده از مواد آلی و کاهش نهاده‌های شیمیایی فعالیت تجزیه‌کنندگان و میکروب‌ها را تقویت و پایداری چرخه مواد مغذی را افزایش می‌دهد. پژوهش‌های ایرانی نشان می‌دهد که حفظ تنوع گیاهی و مدیریت مناسب خاک، تراکم، زی‌توده و فعالیت حشرات مفید را افزایش داده و حاصل‌خیزی خاک را ارتقا می‌دهد. آینده کشاورزی ایران نیازمند بهره‌گیری از تنوع عملکردی حشرات خاک به‌عنوان سرمایه زیستی، با رویکردهای بوم‌پایه و داده‌محور، برای احیای خاک، کاهش وابستگی به نهاده‌های شیمیایی و ارتقای پایداری تولید است.
کلیدواژه ها
کشاورزی حفاظتی، مدیریت احیاگر خاک، تنوع عملکردی حشرات، خدمات اکوسیستمی خاک
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر