فرا روایت و تحلیل تاریخی فرآیند تدوین و تصویب قوانین ناظر بر خاک در نظام ‏قانون‌گذاری جمهوری اسلامی ایران ‏
کد مقاله : 1689-ISSC19
نویسندگان
فاطمه سخی *1، مجتبی پالوج2
1دانش‌آموخته دکتری اقتصادکشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. ‏کرج. البرز.‏
2دانشیار پژوهشی، موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصادکشاورزی و توسعه روستایی. ‏تهران. ایران
چکیده مقاله
تدوین و تصویب قانون حفاظت از خاک، به عنوان یکی از اسناد حقوقی پیشرو در حوزه منبع پایه، ریشه در چالش‌های فزاینده تخریب و ‏فرسایش خاک دارد که طی دهه‌های اخیر متاثر از فعالیت‌های مخرب انسانی، تغییرات اقلیمی و توسعه ناپایدار، تشدید شده است. اقدام‌های ‏اولیه برای تدوین این قانون ریشه در مستندات برنامه پنج ساله سوم توسعه دارد و با محوریت وزارت جهاد کشاورزی و مشارکت دستگاه‌هایی ‏مانند؛ وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان برنامه و بودجه کشور و دانشگاه نضج گرفت و تدوین قانون جامع خاک به دولت ‏تکلیف شد. بررسی سیر تحول ‏برنامه‌های توسعه پنجساله از اول تا هفتم نشان می‌دهد که اگرچه در برنامه‌های اول و دوم، خاک عمدتاً در کنار آب و به عنوان یک نهاده ‏مکمل در بخش کشاورزی مورد توجه قرار گرفت، اما از برنامه سوم توسعه به بعد، با آشکارتر شدن ابعاد بحران تخریب خاک، ضرورت تدوین ‏قانونی جامع و مستقل برای حفاظت از این سرمایه ملی به طور صریح در دستور کار قانونگذار قرار گرفت. قانون حفاظت از خاک در تاریخ ۲۲ ‏اردیبهشت ۱۳۹۸ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و در مرداد برای اجرا ابلاغ شد. محورهای اصلی این قانون شامل پیشگیری از ‏آلودگی و فرسایش خاک، الزام به پایش کیفیت خاک، جرم‌انگاری تخریب غیرمجاز و تلفیق مدیریت پایدار خاک با برنامه‌های توسعه‌ای است. ‏
کلیدواژه ها
خاک، حفاظت خاک، سیاست‌های کلی نظام، برنامه‌های توسعه، ایران
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر